Sinds 2016 is er een nieuw virus naar Curacao gekomen waar u vast wel eens van gehoord heeft; het Zika- Virus. Dit virus is voor volwassenen niet gevaarlijk maar voor ongeboren kinderen kan het zeer gevaarlijk zijn. 

Zika op Curaçao

Het Zika virus werd in mei 2015 voor het eerst geconstateerd in Brazilië, hierna heeft het zich snel verspreid door Zuid-Amerika.  Vanaf november 2015 werd het Zika virus meerdere malen geconstateerd in landen die dichtbij Curacao liggen zoals Suriname, Venezuela en Colombia. In de regen voelen muggen zich goed thuis dus vooral in de regenperiode verspreidt het virus zich erg snel, dit komt doordat muggen in de stilstaande plassen hun eitjes leggen.

Wat is Zika-virus?

De verschijnselen van Zika lijken veel op die van virussen zoals Chikangunya en Dengue, alleen zijn de verschijnselen milder en relatief kortdurend. Enkele verschijnselen zijn:

• koorts
• onsteking van het slijmvlies in het oog
• tijdelijke gewrichtsklachten, vooral in handen en voeten
• huiduitslag
• Het Zika-virus kent een incubatietijd van 5 tot 7 dagen
• Zika duurt van 2 tot 7 dagen
• Slechts zeer incidenteel zijn er Zika-patiënten overleden. Hierbij was het ook niet 100% zeker dat Zika de doodsoorzaak was.

Tijdslijn van Zika op Curaçao;

In het kort een overzicht van wat er in de loop van de tijd aan Zika-nieuws op Curaçao is:

• 20 januari 2016: Het eerste geval van Zika word officieel bevestigd. Het is waarschijnlijk dat het virus sowieso al wat langer op het eiland aanwezig is, maar nu is het dus ook formeel onderkend. Volgens de officiële lezing heeft deze patiënt  Zika opgelopen buiten Curaçao.
• 21 januari 2016: Er komen steeds meer signalen dat Zika wellicht toch veel meer gevolgen kan hebben dan tot nu toe gedacht: In Brazilië, Venezuela en El Salvador wordt een link gelegd tussen Zika en een forse stijging aan patiënten met het Guillain-Barré syndroom, een syndroom die leidt tot verlamming. De verlamming is vrijwel altijd tijdelijk, maar dat ‘tijdelijk’ kan wel tot enkele jaren duren. Lees hier een (Engelstalige) publicatie van European Centre for Disease Prevention and Control.

• 31 januari 2016: De link tussen Zika en Microcefalie (te kleine schedeltjes) wordt flink afgezwakt door de World Health Organisation(WHO). Dit o.a. omdat Microcefalie alleen in Brazilië explosief gestegen lijkt. Het vermoeden is dat die stijging vooral komt door andere oorzaken, en dat er nog slechts een paar gevallen zijn waarbij met grote zekerheid te stellen is dat Zika de oorzaak is. Nog niet definitief, maar dit lijkt goed nieuws voor Curaçao.

• 8 april 2016: Het is een tijdje stil geweest rond Zika op Curaçao. Epidemioloog Izzy Gerstenbluth geeft aan dat het aantal Zika-gevallen op Curaçao eind maart rond de 73 lag, maar dat het ondertussen wel al weer een stuk hoger zal liggen.
• 20 april 2016: Er zijn steeds meer signalen van zowel toeristen als (Nederlandse) locals dat het gelukkig enorm meevalt met Zika op Curaçao. Sommige toeristen komen na 10 dagen weer thuis en claimen zelfs geen enkele mug gezien te hebben.
• 27 juli 2016: Izzy Gerstenbluth epidemioloog bij GGz Curaçao: “Al wekenlang komen de cijfers niet goed door van de verschillende laboratoria. Ik gok dat er nu zo 300 bevestigde gevallen zijn, maar het is nattevingerwerk. Bovendien ligt het werkelijke aantal waarschijnlijk vijf keer hoger.” Hieronder bevinden zich ook enkele zwangere vrouwen. De kans dat Microcefalie gerelateerd is aan Zika: 1 op 2.000. Lees meer op de website van Caribisch Netwerk.
• 16 oktober 2016: Steeds meer signalen dat Zika toch wel weer op komt zetten op Curaçao. De overheid ontkent noch bevestigd, wat in de meeste gevallen op Curaçao gezien kan worden als bevestiging, maar men probeert het stil te houden/af te zwakken met het oog op het toerisme.

Hoe voorkom je Zika

Zika kan je oplopen als je gebeten word door een besmette tijgermug. Deze mug is vooral overdag actief. Jammer genoeg is er nog geen middel beschikbaar waardoor Zika 100% zeker te voorkomen is. Enkele adviezen om de kans op Zika te verminderen zijn:

• Draag bedekkende kleding. Niet leuk bij 30+ graden, maar wel noodzakelijk om niet geprikt te worden.
• De mug prikt vaak laag bij de grond, dus let vooral op dichte schoenen en sokken.
• Smeer DEET! Let op dat de DEET minimaal 40% is (niet geschikt voor kinderen onder 13 jr. en zwangere vrouwen)
• Blijf uit de buurt van plekken met stilstaand water, bij uitstek dé plek waar muggen hun eitjes leggen en waar dus relatief veel muggen zijn. Check ook de omgeving van je appartement of vakantiehuisje. Probeer te voorkomen dat er in plantenpotjes, emmers, etc., plasjes water komen te liggen na een regenbui.
• Ook al prikt de Tijgermug vooral overdag, neem ook je maatregelen voor de slaapkamer: slaap onder een klamboe en/of met de airco aan. Let op: het gebruik van een airco is vrij duur op Curaçao, dus laat uit gemak niet de hele dag de airco draaien.
• Op Curaçao kun je bij vrijwel elke mini-market spullen kopen om de muggen weg te jagen. Effectief is het ‘muggen-racket‘, een klein tennisracket met stroom op de draden om de muggen te doden. Wil je iets kopen om je lichaam mee in te smeren, dan is OFF erg goed spul. Bij voorkeur de oranje bus nemen. Pas wel op: OFF is giftig spul, dus niet onbeperkt gebruiken en niet opspuiten bij kleine kinderen of babies.Let op: De eerste signalen komen door dat OFF en andere anti-muggen middeltjes met DEET op Curaçao opraken. ADVIES: Neem DEET mee vanuit Nederland! Koop je toch DEET op Curaçao, let dan goed op de houdbaarheidsdatum (als die er op staat)
• Er zijn slechts enkele gevallen bekend waarbij Zika via seksueel contact is overgebracht van mens tot mens. Het zijn uitzonderingen, maar er lijkt dus wel een besmetting tussen mensen onderling mogelijk.

Mijd de mug!

Het beste wat je kan doen is contact met muggen te voorkomen/minimaliseren.Dit kan je doen door;

DEET smeren

Het is zeker raadzaam om de hele dag door DEET te smeren. Al let je nog zo goed op, je kunt onmogelijk alle muggen in je omgeving in de gaten houden. Dus als je je niet insmeert, ben je geprikt voor je het weet.

Slaap onder een klamboe

Ook al zijn de Tijgermuggen vooral overdag actief, uiteraard kunnen ze ook ’s avonds prikken. Zorg voor een klamboe in de slaapkamer!

Gevolgen van Zika

In tegenstelling tot Chikungunya, zul je aan Zika geen langlopende problemen overhouden. Na een dag of 7 is de ziekte voorbij. Je moet dan mogelijk nog wel wat aansterken, maar in principe ben je dan weer o.k. Zika kan wel serieuze gevolgen hebben bij zwangere vrouwen.

Zika en zwangere vrouwen

In Brazilie werd eind december 2015 officieel geadviseerd om het plannen van een zwangerschap uit te stellen vanwege de Zika-uitbraak. Het oplopen van Zika tijdens de zwangerschap kan gevolgen hebben voor de baby, mogelijk raken de hersenen onvoldoende ontwikkeld wat kan zorgen voor een verstandelijke handicap. In 2014 werden in Brazilie 147 baby’s met een verstandelijke handicap geboren terwijl dit na de uitbraak van Zika in 2015 bijna 2500 keer gebeurde. Hoewel onderzoek het nog moet aantonen lijkt dit (mede) door het Zika virus veroorzaakt te worden.

Zwanger? Geen DEET!

Let op: Als je zwanger bent, is het gevaarlijk om DEET te gebruiken. Zwangere vrouwen en kleine kinderen wordt geadviseerd om citriodiol te gebruiken.

Zika of vaccin?

Ongeveer gelijktijdig met deze adviezen voor zwangere vrouwen om vanwege Zika niet af te reizen Zuid-Amerika/Caribbean, gaat ook het verhaal rond dat de problemen met de ongeboren kinderen en Zika niet door het Zika-virus komt, maar juist door een bepaald vaccin, een variant van een DKTP-prik die in Zuid-Amerika gegeven wordt. Deze theorie zou o.a. onderbouwd worden omdat er vooral kinderen met kleine schedeltjes geboren zouden worden in het deel van Brazilië waar deze prik gegeven wordt.

Negatief reisadvies?

Er is tot nu toe (begin februari 2016) nog geen officieel negatief reisadvies afgegeven in Nederland. Daardoor zijn reisorganisaties nog niet verplicht om je reis naar een Zika-land te annuleren, ook niet voor zwangere vrouwen. Wel heeft KLM aangegeven dat ze ‘van geval tot geval’ zullen bekijken of annuleren of omboeken uit coulance mogelijk is.

Zika-preventie

Het lijkt er tot nu toe op dat de overheid van Curaçao door de ervaringen rond Chikungunya wel wat geleerd heeft en is men nu al bezig met een grote schoonmaakactie op het eiland op allerlei muggenbroedplaatsen te voorkomen of te vernietigen. Er is controle in de woonwijken, maar ook bij maatschappelijke gebouwen als het ziekenhuis of de scholen.

Rol van de Overheid bij preventie

Bij de Chikungunya-epidemie vorige winter werd er in het begin vrij laks gereageerd op de eerste signalen dat Chikungunya op Curaçao geconstateerd was. De situatie werd in het begin gebagatelliseerd en er waren weinig tot geen preventie-mogelijkheden. Het resultaat is dat er -indicatief- zo’n 20.000 mensen op Curaçao besmet zijn geraakt en een deel daar ondervindt nu nog de naweeën van Chikungunya.

Analytisch Diagnotisch Centrum

Naast de schoonmaakactie is er een multidisciplinair team aangesteld dat zich bezig houdt met de bestrijding van Zika. Het Analytisch Diagnostisch Centrum is bezig met een proces om mogelijke Zika-gevallen op Curaçao te kunnen testen. Op dit moment is dat nog niet mogelijk, mogelijke besmettingen moeten getest worden in Nederland.*
*bron: amigoe.com 15-dec-2015

Eigen verantwoordelijkheid

Daarnaast geeft de overheid op Curaçao ook aan dat er zeker ook een verantwoordelijkheid ligt bij de bevolking van Curaçao zelf. Houd je omgeving schoon, zowel thuis, op het werk en in de vrije natuur. Daarmee kan iedereen meehelpen om het aantal broedplaatsen zo laag mogelijk te houden. Men is zelfs verplicht mogelijke broedplaatsen voor muggen op te ruimen op privé- en bedrijfsterreinen. Doet men dit niet, dan riskeert men een boete van NAF 500,- (NAF 1.000,- voor bedrijven).